دانستنی های سلامت زنان

آیا از خطرات کیست تخمدان اطلاع دارید؟

کیست تخمدان

کیست تخمدان یکی از بیماری های شایع در بین زنان است. کیست تخمدان در هر سنی، حتی در زمان نوزادی یا یائسگی می تواند ایجاد شود. اما مشهودترین دوره زمانی بروز آن، در دوره باروری خانم ها است. اکثر زنان اطلاعات محدودی در مورد کیست تخمدان و نحوه درمان آن دارند و آن را ساده طلقی کنند. اما همین عارضه به ظاهر ساده در مواردی ممکن است خطرناک باشد. بنابراین یکی از سوالات رایج در بین زنان این است که آیا کیست تخمدان خطرناک است؟ کیست تخمدان چه خطراتی دارد؟ برای دریافت پاسخ سوالات خود این مقاله را مطالعه نمایید.

کیست تخمدان چیست؟

تخمدان ها بخشی از دستگاه تناسلی زنان هستند. آنها در پایین شکم در دو طرف رحم قرار دارند. زنان دارای دو تخمدان هستند که تخمک و هورمون های استروژن و پروژسترون تولید می کنند. گاهی اوقات، کیسه ای پر از مایع به نام کیست روی یکی از تخمدان ها ایجاد می شود. بسیاری از زنان در طول زندگی خود حداقل یک کیست ایجاد می کنند. در بیشتر موارد، کیست ها بدون درد هستند و هیچ علامتی ندارند.

علت پدید آمدن کیست تخمدان

کیست تخمدان ممکن است به دلیل نقص عملکرد تخمدان ها یا تومورهای تخمدان ایجاد شود. اگر کیست تخمدان در اثر نقص عملکرد تخمدان ها ایجاد شود، بدون درمان از بین می رود. اگرچه درد همراه با آن ممکن است دو تا سه ماه طول بکشد. برای تسکین درد و ناراحتی، پزشک ممکن است داروهای ضد درد و یا هورمون تجویز کند.

کیست تخمدان

احتمال ابتلا چه کسانی به کیست تخمدان بیشتر است؟

زنان مبتلا به بیماری التهابی لگن (PID) یکی از گزینه های رایج ابتلا به کیست تخمدان اند.

عفونت در ناحیه لگن که عموماً ناشی از سوزاک یا کلامیدیا است. عفونت لگن منجر به ایجاد کیست تخمدان و در نهایت آلوده شدن آن می شود. باکتری های ناشی از بیماری عفونت لگن از طریق دهانه رحم به داخل رحم منتقل می شوند و ممکن است باعث ایجاد کیست تخمدان شوند. این کیست ها مملوء از باکتری هایی هستند که در صورت پاره شدن کیست می توانند منجر به سپسیس شوند. سپسیس بیماری خطرناکی است که در اثر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن نسبت به عفونت ایجاد می‌شود و به تدریج سراسر بدن را فرا می‌گیرد. زنان مبتلا به کیست آلوده با آنتی بیوتیک درمان می شوند و گاهی اوقات برای تخلیه کیست به وسیله جراحی به بیمارستان نیاز دارند.

افرادی که قاعدگی آن ها نامنظم است

معمولاً برای افرادی که قاعدگی نامنظم دارند، احتمال ابتلا به کیست تخمدان بیشتر است. کیست ایجاد شده در این موارد بی ضرر است و خود به خود از بین می رود. همچنین افرادی که به سن یائسگی رسیده اند و کیست تخمدان دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان تخمدان هستند. متاسفانه سرطان های تخمدان معمولا در اوایل بیماری بدون علامت هستند و زمانی علائم خود را نشان می دهند که بیماری پیشرفت زیادی کرده باشد. برخی از مواقع علائم سرطان تخمدان گاهی به صورت گوارشی می باشد، ولی مابقی کیست ها خطری ندارند.

چرا می گویند کیست تخمدان خطرناک است و کیست باعث ایجاد چه مشکلاتی می شود؟

کیست های تخمدان دارای انواع مختلفی می باشند و بسته به نوع کیست تخمدان احتمال خطر وجود خواهد شد. در صورتی که خوش خیم باشد هیچ نوع خطری را به همراه نخواهد داشت، اما درصدی از آن ها هستند که خطرناک اند و معمولا این نوع کیست ها بدخیم و سرطانی هستند.

یکی از مواردی که منجر به بدخیم شدن و سرطانی شدن کیست تخمدان می شود، پاره شدن یا باز شدن آن است. کیست تخمدان می تواند پاره شود (باز شود). پارگی کیست تخمدان به طور خودکار یک وضعیت تهدید کننده زندگی نیست. در بیشتر موارد، مایع کیست از بین می رود و بدون هیچ مداخله ای بهبود می یابد. با این حال، مواردی وجود دارد که پارگی کیست تخمدان به صورت اورژانسی اتفاق می افتد. که در این صورت خطرناک است و ممکن است باعث بدخیم شدن کیست شود.

کیست تخمدان

دو نوع کیست تخمدان وجود دارد که بدخیم هستند و ممکن است به تومور تبدیل شوند:

  1. تومور تخمدان
  2. کیست شکلاتی

کیست های شکلاتی می توانند منجر به نازایی شوند و خطر این نوع کیست ها در این زمینه می باشد.

اگرچه احتمال بسیار کمی وجود دارد که هر یک از این نوع کیست ها به سرطان تبدیل شوند، اما هنوز هم احتمال آن هست. بنابر این پزشک روش های درمانی را به کار می‌گیرد. البته می دانیم که همه کیست های تخمدان سرطانی نیستند، اما هنوز هم می تواند بر سلامت تأثیر منفی بگذارند و سلامتی شما را به خطر بیندازد. چون کیست تخمدان معمولا تشخیص داده نمی شود و بیمار متوجه کیست نیست، لذا توصیه می شود هر اختلالی در سیکل های قاعدگی، لکه بینی، درد زیر شکم، احساس فشار، احساس درد در زمان نزدیکی به پزشک مراجعه شود تا در صورت ابتلا به کیست تخمدان بررسی های لازم انجام شود. سپس نوع آن تشخیص داده شود و درمان مقتضی صورت گیرد.

همچنین اگر کیست تخمدان ایجاد شده آلوده و حاوی باکتری های ناشی از عفونت لگن باشد، پاره شدن آن باعث سپسیس می شود که سیستم ایمنی بدن را مختل می کند و باعث ضعیف شدن بدن نیز می شود.

پیچ خوردگی تخمدان یکی دیگر از خطرات ایجاد شده توسط کیست تخمدان است. هنگامی که وزن کیست سنگین باشد باعث می شود که تخمدان یک یا چند بار روی خود بچرخد (به نام پیچ خوردگی تخمدان) که در اثر آن جریان خون به تخمدان کاهش می یابد یا قطع می شود. اگر این اتفاق بیفتد، جراحی برای بازگرداندن جریان خون ضروری است.

برخی از کیست ها به دلیل سایز بزرگ خود می توانند مشکلات فشاری را برای فرد به وجود آورند و باعث فشار در ناحیه لگن شوند. فشار در ناحیه لگن موجب تکرر ادرار و احساس درد در این ناحیه می شود. همچنین سایز بزرگ کیست تخمدان می تواند باعث برآمدگی ناهنجار شکم نیز شود.

کیست تخمدان

چگونه می توان تشخیص داد که کیست تخمدان ترکیده است؟

همه زنان پارگی کیست تخمدان را احساس نمی کنند. اکثر آن ها در زمان پارگی احساس درد می کنند برخی چند روز پس از پارگی کیست، احساس ناراحتی می کنند. با استفاده از علائم پارگی کیست تخمدان می توانید متوجه پارگی شوید.

علایم پارگی کیست تخمدان عبارتند از:

  • درد ناگهانی و شدید در قسمت پایین شکم یا کمر
  • لکه بینی یا خونریزی واژن
  • نفخ شکم
  • تهوع و استفراغ شدید (ممکن است نشان دهنده پیچ خوردگی تخمدان باشد)
  • تب (ممکن است نشان دهنده عفونت باشد)
  • خونریزی شدید واژن
  • ضعف یا سرگیجه

آیا کیست تخمدان مانع از بارداری می شود؟

امکان بارداری با وجود کیست های تخمدان وجود دارد، البته بسته به نوع کیست می باشد. معمولا با وجود کیست های درموئید و ساده اجازه بارداری به فرد داده می شود. همچنین زمانی که فردی دارای کیست های شکلاتی که اندازه آن ها کوچک است، باشد، بدون هیچ گونه درمانی اجازه بارداری داده می شود، اما بعضی از کیست ها به دلیل سایز بزرگ و اثرات فشاری که بر روی تخمدان می گذارند نیاز به درمان قبل از بارداری دارند. کیست های درموئید و مویی و شکلاتی در صورتی که سایز آن ها بزرگ باشد قبل از بارداری حتما باید درمان انجام شوند. اما توجه داشته باشید که این قضیه مطلق نیست و گاهی حتی با وجود کیست های بزرگ، زن نیز باردار شده است.

حاملگی با وجود کیست تخمدان های بزرگ باعث ایجاد چه خطراتی می شود؟

داشتن کیست تخمدان در سه ماهه اول بارداری طبیعی است. این نوع کیست که جسم زرد نامیده می شود، هورمون هایی تولید می کند که در ابتدا به حفظ جنین کمک می کند. کیست معمولاً در سه ماهه دوم از بین می رود.

اما اگر کیست بعد از سه ماهه اول از بین نرود، حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می افتد که تخم بارور در ناحیه ای خارج از رحم کاشته می شود. معمولاً این امر در لوله های فالوپ اتفاق می افتد. اما در موارد نادر، روی تخمدان کاشته می شود. دارو یا جراحی برای از بین بردن کیست ناشی از حاملگی خارج رحمی ضروری است. زیرا در صورت عدم درمان کیست بدتر و بزرگ تر می شود، چون حاملگی در ناحیه ای رشد می کند که نمی تواند مانع از بزرگ تر شدن کیست شود.

کیست تخمدان

آندومتریوز رحم و کیست تخمدان آندومتریوما وضعیتی است که در آن بافتی که لایه داخلی رحم را ایجاد می کند در خارج از آن رشد می کند. هنگامی که بافت آندومتر روی تخمدان ها شکل می گیرد، می تواند نوعی کیست به نام آندومتریوما ایجاد کند. این کیست می تواند پر از خون شده و بزرگ شود. آندومتریوز می تواند بر باروری تأثیر بگذارد و خطر سرطان تخمدان را افزایش داده و در صورت پارگی کیست باعث خونریزی داخلی شود. کیست های ناشی از آندومتریوز ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.

برای آگاهی کامل از اینکه آندومتریوز چیست به مقاله آندومتریوز رحم مراجعه کنید.

آیا کیست های تخمدان قابل پیشگیری اند؟

هیچ نوع دارویی وجود ندارد که افراد بتوانند با مصرف آن از ابتلا به کیست تخمدان پیشگیری نمایند اما فعالیت هایی هستند که بتوانند احتمال ابتلا به کیست تخمدان را کاهش دهند. این فعالیت ها عبارتند از:

  • ورزش کردن و تحرک داشتن
  • قوی کردن رحم
  • کاهش استرس و اضطراب
  • رعایت بهداشت ناحیه تناسلی
  • رعایت بهداشت جنسی در هنگام رابطه جنسی
  • داشتن رژیم غذایی سالم

کیست تخمدان

روش های درمان کیست های تخمدان

اکثریت کیست های تخمدان، کیست های خوش خیم و ساده هستند. در صورتی کیست تخمدان ساده و خوش خیم باشد حتی اگر هیچ نوع درمانی برای آن انجام نشود در عرض چهار تا شش هفته به طور ناخودآگاه بهبود پیدا می کنند. لذا تمامی کیست ها نیازی به مصرف دارو ندارند و می توان با پیشگیری و سونوگرافی های متوالی متوجه شویم که کیست تخمدان به طور ناخودآگاه بهبود پیدا کرده است. اما هستند کسانی که حتی با مصرف دارو و ناخودآگاه بهبود نمی یابند و نیاز به جراحی دارند. همچنین برخی از کیست های خوش خیم و اکثر بدخیم ها هستند که برای دفع آن ها نیاز به مصرف دارو و روش های دیگر درمان وجود دارد.

طبق گفته یکی از پزشکان دانشگاه هاروارد به نام باراس: درمان کیست تخمدان شامل مراقبت دقیق، داروها و جراحی است. هنگامی که فردی با درد ناشی از کیست تخمدان مواجه می شود، ابتدا ارزیابی می کنیم که این درد مربوط به بارداری است یا عفونی است؟ سونوگرافی به ما در ارزیابی کیفیت کیست و پارگی آن کمک می کند. نوع درمان بستگی به تشخیص نوع کیست و وضعیت آن دارد.

یکی از روش های درمان مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک است. پزشک با توجه به نوع کیست و تجربه خود، داروهای مورد نیاز برای دفع کیست را تجویز می کند. اما اگر کیست به وسیله داروها دفع نشد به سراغ روش های پیشرفته درمان از جمله جراحی می روند.

امروزه جراحی کیست تخمدان دیگر یک عمل ترسناک نیست. جراحی لاپاراسکوپی یک تکنیک ساده و کارآمد است. در طول این عمل، جراح یک برش کوچک از طریق شکم ایجاد می کند و یک لوله سه تا پنج میلی متری را با دوربین و لنز کوچک وارد می کند. دوربین تصویر را به مانیتور تلویزیون منتقل می کند. این به جراح دید واضحی از ناهنجاری های داخلی می دهد. سپس جراح از یک ابزار کوچک برای برداشتن کیست استفاده می کند. جراحی لاپاراسکوپی یک پیشرفت تکنولوژیکی پزشکی مدرن است که باعث می شود عملیات در مناطق بسیار کوچک و محدود به گونه ای انجام شود که قبلاً دستیابی به آن دشوار بود. مزایای بزرگ این روش شامل درد کمتر، خونریزی کمتر، بهبود سریع تر و بازگشت سریع تر به کار و فعالیت های عادی است.

نتیجه نهایی

با توجه به موارد توضیح داده شده، داشتن کیست تخمدان اگر به موقع درمان نشود، می تواند خطرناک باشد و تاثیر منفی در رحم به جا بگذارد و اختلالاتی در دوران بارداری و قبل بارداری برای خانم ها به وجود آورد. پس لطفا این بیماری را جدی بگیرید و در صورت بروز هر کدام از علائم به پزشک و متخصص زنان مراجعه کنید.

0 0 رای ها
امتیاز
اشتراک
اطلاع از
guest
امتیاز
لطفا به محصول امتیاز بدهید
0 دیدگاه ها
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده تمامی دیدگاه ها