بیماری پوستی صدف یا پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که باعث درد و التهاب در بدن می شود. نشانه های این بیماری می تواند در نقاط مختلف بدن متفاوت باشند و آثار متفاوتی از خود بر جای بگذارند.
دلیل ایجاد بیماری پوستی صدف این است که، سلول های طبیعی بدن در یک ماه رشد می کنند و می ریزند اما این کار در کسانی که به به پسوریازیس یا صدف دچار شده اند در عرض 3 تا 4 روز مشاهده می شود. اما سلول های پوست به جای ریزش، روی سطح پوست انباشته می شوند. برخی افراد می گویند که پلاک پسوریازیس باعث خارش، سوزش و گزش می شود. پلاک‌ها و پوسته‌ها ممکن است در هر نواحی از بدن ظاهر شوند، اگرچه معمولاً در آرنج، زانو و پوست سر دیده می‌شوند.
التهاب ناشی از پسوریازیس می تواند سایر اندام ها و بافت های بدن را تحت تاثیر قرار دهد. افراد مبتلا به بیماری پوستی صدف ممکن است به بیماری دیگری نیز دچار شوند. از جمله از هر 3 نفری که به بیماری پوستی صدف دچار می شوند یک نفر از آن ها ممکن است به بیماری پوستی آرتریت پسوریازیس دچار شود.که علائم آن تورم، سفتی و درد در مفاصل است و اغلب به راحتی تشخیص داده نمی شود ولی درمان زود هنگام آن برای جلوگیری از آسیب دائمی مفید است.
بیماری پوستی صدف اغلب بین 15 تا 25 سالگی دیده می شود، اما می تواند در سنین دیگر هم مشاهده شود. مردان، زنان و کودکان با هر رنگ پوستی ممکن است به پسوریازیس مبتلا شوند.
بیماری پوستی صدف چه نقاطی از بدن را درگیر می کند؟
پسوریازیس می تواند در هر جایی از بدن ظاهر شود، حتی روی پلک ها، گوش ها، لب ها، چین های پوستی، دست ها، پاها و ناخن ها. پلاک ها می توانند چند تکه کوچک باشند یا می توانند مناطق بزرگی را تحت تاثیر قرار دهند. ممکن است پلاک‌ها و پوسته‌های پسوریازیس در بیش از یک مکان روی بدن در یک زمان وجود داشته باشد.
چند نوع بیماری پوستی صدف وجود دارد؟
پنج نوع پسوریازیس وجود دارد. ممکن است بیش از یک نوع پسوریازیس در یک زمان و بیش از یک نوع در طول زندگی داشته باشید. درمان این بیماری ممکن است بسته به نوع و محل پسوریازیس متفاوت باشد.
بیماری پوستی پسوریازیس تناسلی
پسوریازیس ناحیه تناسلی بسیار در بین مردم شایع است. حدود دو سوم افراد مبتلا به پسوریازیس در مقطعی از زندگی خود پسوریازیس ناحیه تناسلی را تجربه می کنند. پسوریازیس تناسلی می تواند پوست ناحیه تناسلی و همچنین قسمت داخلی و بالای ران را تحت تاثیر قرار دهد. افراد مبتلا به پسوریازیس تناسلی معمولاً پسوریازیس را در سایر نواحی بدن خود نیز تجربه می کنند. درمان پسوریازیس در ناحیه ای با چنین پوست حساسی نیاز به مراقبت های تخصصی دارد. اغلب درباره پسوریازیس تناسلی صحبت نمی شود، اما این بیماری هم رایج و هم قابل کنترل است.
پسوریازیس تناسلی می تواند نواحی مختلفی از ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار دهد که شایع ترین آن‌ها:
- چین بین ران و ناحیه تناسلی
- چین آلت تناسلی یا کیسه بیضه
- چین بین باسن (از جمله پوست اطراف مقعد)
- پوست بالای ناحیه تناسلی
- قسمت داخلی و بالای ران
هستند.
پسوریازیس معکوس و پسوریازیس پلاکی دو نوع رایج پسوریازیس هستند که ممکن است در ناحیه تناسلی ایجاد شوند. پسوریازیس معکوس معمولاً در چین‌های بدن مانند زیر بغل، زیر سینه و ناحیه تناسلی رخ می‌دهد. علائم آن شامل: قرمزی پوست صاف که ممکن است سفت به نظر برسد. احساس ناراحتی، درد، خارش شدید و شکافتن پوست دیگر علایم این بیماری هستند. پسوریازیس معکوس ممکن است با تعریق و مالش در نواحی چین خوردگی بدن تشدید یابد و بدتر شود.
پسوریازیس پلاکی اغلب در پوست سر، زانوها، آرنج ها و بالاتنه رخ می دهد، اما می تواند در اندام تناسلی نیز ظاهر شود. برخی از افراد احساس ناراحتی، درد، خارش و ترک پوست را نیز گزارش داده اند.
بیماری پوستی صدف یا پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس پوست سر بیش از 60 درصد از افراد مبتلا به بیماری پوستی پسوریازیس را تحت تاثیر قرار می دهد. پسوریازیس پوست سر می تواند خط مو، پیشانی، پشت گردن و پوست داخل و اطراف گوش را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم ممکن است شامل پوسته پوسته شدن ریز باشد که شبیه شوره سر است یا به صورت پلاک های ضخیم و پوسته دار ظاهر شود که کل پوست سر را می پوشاند. سایر اختلالات پوستی، مانند بیماری درماتیت سبورئیک، ممکن است شبیه بیماری پوستی پسوریازیس موی سر باشد. با این حال، پسوریازیس پوست سر پودری با درخشندگی نقره ای به نظر می رسد، در حالی که بیماری پوستی درماتیت سبورئیک زرد و چرب به نظر می رسد. بیماری پوستی صدف در پوست سر در بیماران رنگین پوست شایع است، اما درمان آن به دلیل نوع مو می تواند بسیار سخت باشد.
پسوریازیس پوست سر ممکن است نشانه ای از بیماری آرتریت پسوریاتیک باشد، زیرا بسیاری از افراد هر دو را دارند.اگر فکر می کنید به پسوریازیس پوست سر مبتلا هستید، برای تشخیص پسوریازیس پوست سر به متخصص پوست مراجعه کنید و برای غربالگری آرتریت پسوریاتیک به روماتولوژیست مراجعه کنید.
بیماری پوستی صدف صورت
پسوریازیس صورت حدود یک نفر از هر سه نفر مبتلا به پسوریازیس را تحت تاثیر قرار می دهد. این می تواند هر ناحیه ای از صورت از جمله ابروها، پوست بین بینی و لب بالایی و همچنین قسمت بالایی پیشانی را درگیر کند
بیماری صدف در گوش
پسوریازیس می تواند در اطراف گوش، پشت گوش و در مجرای گوش رخ دهد. که علائم آن شامل:
- خارش
- قرمزی
- تغییر رنگ
- و پوسته پوسته شدن
است. پوسته پوسته شدن می تواند کانال گوش را مسدود کند که ممکن است منجر به کاهش شنوایی موقت شود. از قرار دادن اشیا (از جمله انگشتان دست) در مجرای گوش خودداری کنید تا از فشار دادن بیشتر فلس ها به داخل گوش جلوگیری کنید. اگر مجرای گوش شما مسدود شد، باید به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.
بیماری پوستی صدف در داخل و اطراف دهان
در موارد نادر، پسوریازیس می‌تواند بر دهان (لب‌ها، لثه‌ها، زبان و گونه‌ها) تأثیر بگذارد. علائم در دهان عبارتند از
- قرمزی
- سوزش
- خونریزی
- مشکل در جویدن و بلعیدن غذا
اگر علائمی را در دهان خود مشاهده کردید، به دندانپزشک و متخصص پوست مراجعه کنید.
بیماری پوستی پسوریازیس دور چشم
پسوریازیس در اطراف چشم بسیار نادر است اما می تواند باعث قرمزی، تغییر رنگ، خشکی، ناراحتی شود و ممکن است بینایی را مختل کند. در صورت ابتلا به پسوریازیس در اطراف چشم، با متخصص پوست و چشم پزشک (پزشک متخصص در درمان بیماری های چشم) مشورت کنید.
بیماری پوستی پسوریازیس در دست ها، پاها و ناخن ها
دست ها، پاها و ناخن ها نیز ممکن است تحت تاثیر پسوریازیس قرار گیرند؛ که به آن پسوریازیس پالموپلانتار گفته می شود. بین 12 تا 16 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس ممکن است به پسوریازیس پالمو پلانتار مبتلا باشند. به علاوه قرمزی، خارش و تغیر رنگ ، تغییرات ناخن در 50 درصد افراد مبتلا به پسوریازیس پالمو پلانتار نیز ممکن است رخ دهد.
بیماری پوستی پسوریازیس در دست و پا (پالمپلانتار)
پسوریازیس روی دست ها و پاها می تواند کیفیت زندگی شما را به میزان قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد زیرا ممکن است بیماری در استفاده از دست و پا اختلال ایجاد کند. درد ناشی از پسوریازیس دست و پا ممکن است تحرک را محدود کند و شما را از کار یا انجام کارهای روزانه باز دارد.
بیماری پوستی پسوریازیس در ناخن
بیماری پوستی پسوریازیس ناخن معمولاً چندین انگشت (انگشتان دست و پا) را درگیر می‌کند و در ناخن‌های دست شایع‌تر از ناخن‌های پا است. درد وحساسیت ناشی از پسوریازیس ناخن می تواند بر فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد.بیماری پوستی صدف ناخن ممکن است نشانه ای ازبیماری آرتریت پسوریاتیک باشد زیرا بسیاری از افراد هر دو را دارند.
شایع ترین مشکلات ناخن عبارتند از:
- سوراخ های کم عمق یا عمیق در ناخن
- تغییر در شکل طبیعی ناخن
- ضخیم شدن ناخن
- اونیکولیز یا جدا شدن ناخن از بستر ناخن
- رنگ غیر معمول ناخن، مانند زرد مایل به قهوه ای
مراقبت از ناخن
ناخن ها را تا حد امکان کوتاه نگه دارید. ناخن های شل اگر روی سطوح ساییده شوند ممکن است آسیب ببینند. محافظت از ناخن ها در برابر آسیب بسیار مهم است زیرا ضربه اغلب باعث بدتر شدن پسوریازیس ناخن می شود. یکی از راه های آسان برای انجام این کار، پوشیدن دستکش در حین کار با دست است. باید مراقب باشید که ناخن‌های آسیب‌دیده را به آرامی درمان کنید و کوتیکول‌ها را نباید کوتاه کرد یا به عقب هل داد. اگر ناخن در حال بلند شدن است، از تمیز کردن بیش از حد ناخن خودداری کنید.
علل و محرک های بیماری پوستی صدف
دانشمندان نمی دانند دقیقاً چه چیزی باعث بیماری پوستی صدف می شود، تنها می دانیم سیستم ایمنی و ژنتیک نقش مهمی در پیشرفت این بیماری دارند. بیماری پوستی صدف مسری نیست و آن را از شخص دیگری نمی گیرید. معمولاً چیزی پسوریازیس را تحریک می کند و باعث بروز یا بدتر شدن علائم می شود. محرک ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. ژنتیک پسوریازیس پیچیده است و حتی اگر سابقه خانوادگی این بیماری را نداشته باشید، ممکن است به پسوریازیس مبتلا شوید. یک رویداد تحریک کننده ممکن است باعث تغییر در سیستم ایمنی بدن شود که منجر به بروز علائم پسوریازیس می شود. محرک های رایج پسوریازیس عبارتند از
- استرس
- بیماری (به ویژه عفونت های استرپتوکوکی)
- آسیب به پوست
- برخی داروها
محرک های پسوریازیس از فردی به فرد دیگر متفاوت است. آنچه ممکن است پسوریازیس شما را بدتر کند ممکن است هیچ تاثیری بر شخص دیگری نداشته باشد.
دلیل ابتلا به بیماری پوستی صدف چیست؟
هر چیزی که بر سیستم ایمنی تأثیر می گذارد می تواند باعث پسوریازیس شود. به همین دلیل ممکن است به دنبال عفونت گوش، برونشیت، التهاب لوزه یا عفونت تنفسی بیماری پوستی صدف ایجاد شود. بین عفونت استرپتوکوک (گلودرد استرپتوکوکی) و پسوریازیس روده ای ارتباط وجود دارد، زیرا اغلب باعث شروع اولین پسوریازیس روده در کودکان می شود.
آب و هوا ممکن است باعث ایجاد بیماری پوستی صدف شود. هوای سرد اغلب به دلیل نور کمتر خورشید و رطوبت، هوای گرم و خشک داخل خانه و همچنین استرس و بیماری می‌تواند باعث تشدید پسوریازیس شود. هوای گرم اغلب به دلیل نور طبیعی خورشید و رطوبت بیشتر می تواند پسوریازیس را بهبود بخشد.
زندگی با پسوریازیس
مانند سایر بیماری‌های مزمن، پسوریازیس ممکن است بر بخش‌هایی از زندگی شما به غیر از سلامت جسمانی تأثیر بگذارد. پسوریازیس ممکن است بر سلامت عاطفی، روابط و نحوه مدیریت استرس تأثیر بگذارد. برای برخی از افراد، زندگی با پسوریازیس می تواند یک چالش باشد. با این حال، راه‌هایی برای مقابله با این چالش‌ها وجود دارد تا بتوانید با پسوریازیس کنار بیاید.
