دردهای قاعدگی از جمله چالش‌هایی است که بیشتر خانم‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، به قاعدگی دردناک دیسمنوره گفته می‌شود و شامل درد در قسمت‌های زیرین شکم قبل از قاعدگی یا در طول آن است، این درد ممکن است خفیف و یا در برخی از زنان شدید باشد به طوری که انجام امور روزمره را برای آنها مشکل سازد. درد قاعدگی ممکن است تحت تاثیر برخی شرایط و بیماری‌های زمینه ای مثل آندومتریوز یا فیبروم‌های رحمی قرار داشته باشد که در این صورت بهتر است به دنبال درمان علت اصلی برای رهایی از درد بود، گاهی مواقع تنها با برخی مراقبت‌های خانگی می‌توان از شر این دردها رهایی یافت.
علائم قاعدگی دردناک چیست؟
توجه داشته باشید که برخی تغییرات و دردهای خفیف در چند روز قبل از پریود و یا در طول دوران قاعدگی کاملا طبیعی است، اما دیسمنوره یا قاعدگی دردناک به شکل یک اختلال بروز می کند، دردهای شدیدی در پی دارد و گاهی اوقات تحمل عوارض آن برای شخص واقعا دشوار است. دیسمنوره دارای علائمی است که در ادامه مطالعه می کنید:
- احساس درد در ناحیه شکم (گاهی اوقات بسیار شدید)
- احساس فشار در شکم
- درد در ناحیه لگن، پایین کمر و پشت و داخل ران
زمانی که درد شدید باشد ممکن است علائم دیگری نظیر ناراحتی و مشکل معده، گاهی اوقات همراه با استفراغ آبکی و شل شدن مدفوع به این علائم اضافه شود.
دلایل ایجاد قاعدگی دردناک چیست؟
مهمترین دلیل درد در ناحیه شکم در دوران قاعدگی انقباض رحم است، رحم یک بافت عضلانی دارد که انقباض این بافت باعث احساس گرفتگی و درد در ناحیه زیر شکم می‌شود، این انقباضات اگر شدید باشند باعث مسدود شدن رگ‌های خونی اطراف رحم می شود که این مسئله باعث کاهش اکسیژن در رحم و در نتیجه منجر به درد بیشتر می‌شود.
درد دوران پریودی به دو قسمت دردهای اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند که این دردها در حالت اولیه کاملا طبیعی است و به دلیل چرخه قاعدگی رخ می‌دهد اما در حالت ثانویه می‌تواند ناشی از مشکل در اندام های تولید مثلی باشد. این مشکلات شامل موارد زیر خواهد بود:
- اندومتریوز: اندومتریوز یک بیماری است که در آن بافتی داخلی رحم (اندومتر) در خارج از محیط رحم رشد می‌کند. این ناهنجاری گاهی با درمان‌های دارویی بهبود می یابد اما گاهی برای درمان نیاز به جراحی دارد.
- بیماری‌های التهابی لگن: عامل این عفونت باکتری است و از رحم شروع می‌شود و می‌تواند به سایر ارگان‌های تولید مثل نیز گسترش یابد. برای درمان آن باید از آنتی بیوتیک‌های قوی استفاده شود.
- تنگی دهانه رحم: که قسمت پایین رحم است، می‌تواند به علت آسیب دیدگی و همچنین کمبود استروژن پس از یائسگی ایجاد شود.
- فیبروئید: دیواره داخلی رحم ممکن است فیبروئید یا همان توده خوش خیم داخل رحمی داشته باشد. این عارضه باعث قاعدگی‌های دردناک و خونریزی‌های شدید می‌شود.
روش‌های موثر در تسکین درد قاعدگی
برای این که دردهای خفیف و متوسط قاعدگی برطرف شوند می‌توان از درمان‌های ساده و خانگی استفاده کرد، برای کاهش درد قبل و در روز اول قاعدگی توصیه می‌کنیم که موارد زیر را رعایت کنید.
داشتن رژیم غذایی مناسب
مهمترین قدم این است که در دوران قاعدگی رژیم غذایی خود را تغییر دهید، داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به شما کمک کند تا این دوره را با درد کمتری طی کنید، بنابراین انتخاب برخی از خوراکی های ضد التهاب مانند کدو تنبل، فلفل دلمه‌ای، گیلاس و حتی گوجه فرنگی بسیار مناسب است. ضمن این که استفاده از خوراکی‌های زیر نیز می‌تواند گزینه مناسبی باشد:
- مرغ، ماهی و سبزیجات برگ دار(برای جبران آهن از دست رفته در خونریزی‌های ماهانه.)
- کلم بروکلی و روغن زیتون
- تخم کدو، گردو و بادام (منیزیم موجود در این مواد خوراکی باعث کاهش دردهای عضلانی دوران قاعدگی می شود.)
- برنج قهوه‌ای
- تخم کتان
تحرک خود را بیشتر کنید
بر خلاف تصور عموم ورزش کردن در دوران پریود یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید انجام دهید، معمولا زنانی که به طور مرتب ورزش می کنند کمتر از سایرین به دردهای دوران قاعدگی مبتلا می‌شوند، ورزش‌های سبکی مثل پیاده روی، دو و نرمش برای این دوران مناسب است. افزایش اندروفین با ورزش کردن باعث می‌شود که بدن آرامش بیشتری داشته و درد کمتری را احساس کند.
کمپرس گرم را فراموش نکنید
استفاده از کمپرس گرم می‌تواند تاثیر بسیاری روی درمان دردهای قاعدگی داشته باشد. می‌توانید با نگه داشتن یک کیسه آب گرم روی شکم انقباضات را کاهش دهید، استفاده از دوش آب گرم نیز انتخاب خوبی است.
کافئین کمتری مصرف کنید
تحقیقات نشان می‌دهد دردهای دوران قاعدگی در زنانی که در این دوره کافئین مصرف می‌کنند بیشتر است، کافئین جریان خون را به سمت رحم کاهش داده و به همین دلیل باعث گرفتگی عضلات و درد می‌شود.
مصرف آب را افزایش دهید
نوشیدن میزان مناسب آب به کاهش دردهای قاعدگی بسیار کمک می‌کند، بهتر است در این دوران روزانه 6 تا 8 لیوان آب مصرف کنید، برخی از بانوان در این دوره به اسهال یا استفراغ دچار می‌شوند که مصرف آب می‌تواند آب از دست رفته بدن را جبران کند.
مصرف نمک را محدود کنید
مصرف نمک در دوران قاعدگی باعث نفخ بیشتر و شدت بخشیدن به علائم دردهای قاعدگی خواهد شد. بنابراین توصیه می‌کنیم که مصرف نمک را کاملا قطع کرده و یا محدود کنید.
خواب خوب داشته باشید
خواب مناسب و کافی به شما کمک می‌کند که این دوران را راحت تر طی کنید، بهتر است که ساعت خواب منظمی داشته باشید. استفاده از دمنوش های گیاهی یک گزینه بسیار مناسب است، خواب کافی سلامت عمومی بدن را تضمین می‌کند.
ماساژ را دست کم نگیرید
از جمله مواردی که دردهای پریودی را به خوبی تسکین می‌دهد ماساژ است، این ماساژ می‌تواند شامل شکم و کمر باشد، ماساژ باعث بهبود جریان خون شده و کاهش دردهای قاعدگی را در پی خواهد داشت.
مصرف مسکن گزینه مناسبی است
در صورتی که دردهای بسیار زیادی را متحمل می‌شوید، بهتر است برای کاهش درد از داروهای مسکن بدون نسخه از جمله پروفن، انواع آسپرین و ناپروکسن استفاده کنید، این داروها به کاهش درد و خونریزی در دوران قاعدگی کمک می‌کنند. داروهای دیگری چون ژلوفن، مفنامیک اسید و سلکوکسیب نیز در این دوران توصیه می‌شوند.
کاهش درد پریود با درمان های گیاهی
طب سنتی و داروهای گیاهی هم می‌تواند برای کاهش دردهای قاعدگی یک انتخاب مناسب باشند، داروهای گیاهی که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم می‌توانند گزینه خوبی باشند.
- چای بابونه: مصرف چای بابونه میزان گلیسین ادرار را افزایش می‌دهد. این مسئله به کاهش انقباضات کمک می‌کند.
- تخم رازیانه: مصرف 30 میلی گرم عصاره تخم رازیانه به مدت سه روز دردهای قاعدگی را به خوبی کاهش می‌دهد.
- دارچین: مصرف دارچین در روزهای ابتدایی پریود، به کاهش خونریزی، درد، تهوع و استفراغ کمک زیادی خواهد کرد.
- زنجبیل: یکی از بهترین انتخاب‌ها برای مصرف در این دوران زنجبیل است. مصرف زنجبیل به اندازه داروهای ضد التهاب مانند مفنامیک اسید و ایبوپروفن به دردهای قاعدگی کمک می‌کند.
درمان‌های طبی برای دردهای دوران قاعدگی
گاهی اوقات دردهای قاعدگی به قدری زیاد است که درمان‌های خانگی روی آن تاثیری ندارد، در این صورت بهتر است که سراغ درمان‌های طبی برویم، دردهای بسیار شدید یا دیسمنوره معمولا تنها با مداخلات پزشکی است که درمان می‌شود.
معمولا برای شروع درمان پزشک معالج ابتدا هورمون‌های بدن را بررسی می‌کند و ممکن است برای کاهش دردها، تنظیم هورمون ها و منظم شدن تاریخ پریودی از قرص‌های ضد بارداری برای درمان استفاده کند.
استفاده از داورهایی مثل ویتامین ب 1 و همچنین مکمل‌های روغن ماهی از جمله اقداماتی است که می‌تواند شرایط شما را در این دوران بهبود بخشد.
طب سوزنی
یکی از راه‌های طبی برای کاهش دردهای دوران قاعدگی استفاده از طب سوزنی است، طب سوزنی می‌تواند باعث آرام شدن سیستم عصبی شما شود، هرچه خون بیشتری به اندام‌های داخلی برسد دردهای دوران قاعدگی کمتر می‌شود، طب سوزنی در کنار تسکین درد می تواند به کاهش التهابات نیز کمک کند.
مکمل‌های دارویی
ممکن است پزشک برای کمک به شما برای طی کردن این دوران از مکمل‌هایی چون منیزیم، قرص آهن، فولیک اسید و یا سایر مکمل‌ها استفاده کند، باید توجه داشته باشید که خونریزی‌های زیاد ماهانه ممکن است دلایل پزشکی مثل کم خونی شدید، کبد چرب، کیست‌های رحمی و تخمدان و …. باشد، این مکمل‌ها در درمان بسیار موثر واقع می‌شوند.
کلام آخر
باید توجه داشته باشید که عادت ماهانه و دردهای خفیف آن جزئی طبیعی از زندگی زنان است، همانطور که در مقاله اشاره کردیم روش‌های خانگی می تواند در درمان دردهای خفیف و متوسط ماهانه بسیار تاثیرگذار باشد اما در صورتی که به دیسمنوره مبتلا باشید بهتر است با مراجعه به پزشک از شرایط خود باخبر شوید و برای درمان آن اقدام کنید.
این درمان‌ها کمک می‌کند تا دوران قاعدگی را با آرامش بیشتر و درد کمتری سپری کنید، پس بهتر است که نسبت به این مسئله کم توجهی نکنید.
نکته مهم دیگری که درآخر باید یادآور شویم این است که درمان‌های دارویی یا گیاهی را حتما زیر نظر پزشک متخصص انجام دهید، گاهی اوقات مصرف همزمان گیاهان دارویی یا داروها می‌تواند باعث ایجاد تداخل دارویی در فرد شوند، بنابراین حتی شاید شاهد اثر معکوس داروها باشید، پس توصیه می‌کنیم که بدون دستور و نسخه پزشک یا مشاوره با یک پزشک متخصص هیچ دارویی مصرف نکنید.
