5 دلیل پلی کیستیک تخمدان را بشناسید

پلی کیستیک تخمدان یکی از شایع ترین اختلالات هورمونی است که در سنین باروری رخ می دهد. حدود 8 تا 20 درصد زنان به این اختلال مبتلا می شوند، اما بسیاری از آن ها تشخیص داده نمی شود. سندرم پلی کیستیک تخمدان با پیشرفت سایر مشکلات سلامتی در بدن مانند مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2، کلسترول بالا، فشار خون بالا و بیماری های قلبی ارتباط تنگاتنگی دارد. آمارهای موجود نشان می دهد که بیش از نیمی از زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک تخمدان، قبل از 40 سالگی به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند.

فرایند تخمک گذاری در زنان مبتلا به پلی کیستیک ممکن است دچار اختلال شود و سطح آندوژن ها در بدن شان بالا باشد. علاوه بر این کیست های کوچک متعددی در تخمدان ایجاد می شوند. این اختلال می تواند باعث متوقف شدن یا نامنظم شدن دوره های قاعدگی شود.

پلی کیستیک تخمدان و هورمون ها

نام سندرم پلی کیستیک تخمدان می تواند کمی گمراه کننده باشد. زیرا ممکن است تصور کنید که علت اصلی این اختلال مربوط به تخمدان ها است. در صورتی که علت اصلی پلی کیستیک تخمدان به هورمون ها بر می گردد. تصور می شود که افزایش سطح انسولین در بدن باعث تغییر در عملکرد تخمدان ها می شود. در نتیجه غده های ترشح کننده هورمون در تخمدان ها، میزان بالایی از هورمون های مردانه یعنی آندوژن ها را ترشح می کنند. این آندوژن ها باعث بروز بسیاری از علائم و نشانه های پلی کیستیک تخمدان در بدن زنان می شود.

در نتیجه برای این که تخمدان ها عملکرد طبیعی خود را داشته باشند، باید سطح هورمون ها را در بدن کنترل کرد. در صورتی که میزان هورمون ها در بدن به حالت طبیعی بازگردد، علائم این اختلال نیز بهبود می یابد.

چه چیزی باعث ایجاد پلی کیستیک تخمدان می شود؟

در حقیقت علت دقیق سندرم پلی کیستیک تخمدان هنوز ناشناخته است. اما به نظر می رسد ژنتیک و سابقه خانوادگی نقش پررنگی در ایجاد این اختلال داشته باشد. میزان هورمون های مادر هنگامی که کودک در رحم مادر در حال رشد است نیز می تواند در ایجاد پلی کیستیک تخمدان نقش داشته باشد. همچنین سبک زندگی و  محیطی که در آن زندگی می کنید نیز می تواند تاثیر به سزایی داشته باشد.

• سابقه خانوادگی

در حال حاضر ژنی که عامل سندرم پلی کیستیک تخمدان باشد شناخته نشده است. در نتیجه احتمالا این موضوع پیچیده تر بوده و به مربوط به چندین ژن است. طبق تحقیقات انجام شده، 50 درصد زنان مبتلا به این اختلال دارای اقوام درجه یک (مادر، خاله، خواهر، دختر) مبتلا به پلی کیستیک تخمدان هستند. دیابت نوع 2 نیز در خانواده های مبتلا به این اختلال بسیار شایع است.

• سطح هورمون های بدن

نامتعادل بودن سطح هورمون های انسولین و آندوژن ها (هومورن های مردانه مانند تستسترون) باعث بروز علائم و نشانه های سندرم پلی کیستیک تخمدان می شود.

یکی از نقش های انسولین در بدن این است که بعد از خوردن غذا سطح گلوکز (قند یا انرژی) را در بدن تنظیم کند. انسولین قفل سلول های بدن را باز می کند تا گلوکز موجود در خون وارد سلول ها شود. این کار باعث کاهش قند خون می شود.

• مقاومت به انسولین

حدود 85 درصد از کل زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک، مقاومت به انسولین دارند. زمانی که بدن مقاوم به انسولین است، سلول های بدن دیگر به شکل طبیعی به انسولین پاسخ نمی دهند. در این شرایط وارد شدن گلوکز به سلول ها به شکل طبیعی اتفاق نمی افتد. در نتیجه انسولین موجود در بدن، نمی تواند در تنظیم قند خون نقشی داشته باشد.

از آن جا که انسولین به شکل موثری کار نمی کند، بدن انسولین بیشتری را ترشح می کند. مقدار بالای انسولین نیز باعث افزایش تولید و ترشح آندوژن هایی مانند تستسترون در تخمدان های زنان می شود.

مقاومت به انسولین به طور معمول به دلیل سبک زندگی، رژیم غذایی، عدم تحرک بدنی و اضافه وزن ایجاد می شود. عوامل ژنتیکی نیز در ایجاد مقاومت به انسولین می تواند نقش داشته باشد. شواهد موجود حاکی از آن است که حدود 95 درصد از کسانی که وزن ناسالمی دارند و حدود 75 درصد از افراد لاغر، مقاومت به انسولین دارند.

مقاومت به انسولین نقش زیادی در ایجاد علائم سندرم پلی کیستیک در زنان دارند. در نتیجه درک ساز و کار آن اهمیت زیادی دارد. برای کاهش علائم این اختلال روش هایی وجود دارد که شناختن آن ها می تواند در جلوگیری و بهبود علائم این اختلال کمک کننده باشد.

فعالیت منظم و تغذیه سالم در کنترل و کاهش مقاومت به انسولین بسیار مهم است. سبک زندگی سالم می تواند تا حد زیادی علائم سندرم پلی کیستیک را بهبود بخشد.

• آندوژن ها

آندوژن ها که گاهی اوقات به عنوان هورمون های مردانه شناخته می شوند، به شکل طبیعی در بدن مردان و زنان وجود دارند. اما سطح آن در زنان بسیار پایین تر است. همه زنان مقدار کمی آندوژن در غده های بدن از جمله در تخمدان و غدد فوق کلیه تولید می کنند. افزایش سطح آندوژن در زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک تخمدان باعث بروز علائمی چون رشد بیش از حد موی بدن، ریزش موی سر و آکنه می شود. قاعدگی و تخمک گذاری نا منظم نیز از دیگر علائم این اختلال است.

• وزن بدن و سبک زندگی

سندرم پلی کیستیک تخمدان در زنان لاغر یا دارای اضافه وزن بیش تر دیده می شود. با این حال زنان مبتلا به این اختلال بیش تر در معرض خطر اضافه وزن یا چاقی هستند.

زمانی که وزن بدن بیش تر از حد طبیعی است، احتمال مقاومت به انسولین در بدن افزایش می یابد. هم چنین پژوهشگران عقیده دارند که یکی از اصلی ترین دلایل پیشرفت پلی کیستیک و علائم آن در بدن، اضافه وزن است. زمانی که وزن بدن بالا است، سطح دو هورمون انسولین و آندوژن در بدن بالا می رود و علائم پلی کیستیک تخمدان را تشدید می کنند.

خبر خوب این است که انتخاب یک سبک زندگی سالم، با غذاهای مغذی و فعالیت بدنی مناسب می تواند به بهبود علائم و درمان سندرم پلی کیستیک تخمدان کمک کند.

علائم و نشانه های پلی کیستیک تخمدان در زنان چیست؟

ممکن است گاهی، علائم پلی کیستیک با علائم سندروم پیش از قاعدگی اشتباه گرفته شود، برای تشخیص تفاوت میان این دو، بهتر است در مورد 14 علائم سندروم پیش از قاعدگی بیشتر مطالعه کنید.

• دوره های از دست رفته، نامنظم یا دوره های بسیار سبک قاعدگی
• سطح بالای آندوژن
• استرس بالا، احساس افسردگی و اضطراب
• فشار خون بالا
• دیابت نوع 2
• درد در ناحیه لگن
• کلسترول و تری گلیسیرید بالا
• خستگی
• قطع موقتی تنفس در هنگام خواب
• تخمدان های بزرگ و ایجاد تعداد بالای کیست های تخمدانی
• رشد بیش تر موهای زائد بدن در قسمت قفسه سینه، معده و کمر
• پوست چرب و آکنه
• نازک شدن مو، طاسی موی سر با الگوی مردانه و یا زنانه و شوره سر
• ناباروری
• تکه های کوچک پوست مرده در روی گردن یا زیر بغل
• لکه های پوستی تیره یا ضخیم در پشت گردن، زیر بغل و زیر پستان ها
• کاهش وزن یا افزایش وزن
• کاهش میل جنسی

تشخیص پلی کیستیک تخمدان

پزشک شما هنگام معاینه در مورد سابقه پزشکی و علائم موجود سوال خواهد کرد. هم چنین معاینه فیزیکی شامل معاینه لگن انجام می شود. پزشک در طی معاینه فیزیکی، وضعیت و سلامت اندام های داخلی و خارجی را بررسی می کند.

برخی از علائم سندرم پلی کیستیک تخمدان ممکن است ناشی از سایر مشکلات سلامتی باشد. به همین دلیل ممکن است آزمایشات زیر نیز نیاز باشد:

سونوگرافی

در این آزمایش با استفاده از امواج صوتی و رایانه، تصاویری از رگ های خونی، بافت ها و اندام ها تهیه می شود. از این آزمایش برای بررسی اندازه تخمدان ها و بررسی وجود کیست ها استفاده می شود. با این آزمایش می توان ضخامت پوشش داخلی رحم (آندومتر) را نیز بررسی کرد.

آزمایش خون

در آزمایش خون میزان هورمون های بدن مانند آندوژن ها و سایر هورمون ها مشخص می شود. هم چنین سطح گلوکز خون، کلسترول و تری گلیسیرید نیز می تواند بررسی شود.

روش های درمان پلی کیستیک تخمدان

در حال حاضر هیچ راه حلی برای درمان قطعی پلی کیستیک وجود ندارد. هدف از اقدامات درمانی این است که علائم بیماری کنترل شود و کم تر فرد را تحت تاثیر قرار دهد. درمان این اختلال هم چنین می تواند در کاهش خطر بیماری های ثانویه مانند دیابت و بیماری های قلبی عروقی نقش مثبتی داشته باشد. روش های درمانی بستگی به این دارد که آیا فرد در آینده قصد باردار شدن دارد یا نه.

اگر فرد قصد بارداری داشته باشد، گزینه های درمانی موجود می تواند موارد زیر باشد:

• تغییر در رژیم غذایی و میزان فعالیت بدن: رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی بیش تر می تواند در کاهش وزن و هم چنین کاهش علائم بیماری نقش داشته باشد. سبک زندگی سالم می تواند به بدن شما در استفاده موثرتر از انسولین، ماهش سطح گلوکز خون و بهبود روند تخمک گذاری کمک کند.
• داروهایی برای تنظیم تخمک گذاری: این داروها می تواند به تخمدان ها کمک کند که تخمک ها را به شکل طبیعی آزاد کنند. این داروها خطرات و عوارض خاصی دارند و می توانند احتمال زایمان چند قلویی (دوقلو یا بیش تر) را افزایش دهند. این داروها می توانند تخمدان ها را تحریک کنند و باعث ترشح بیش از حد هورمون ها شوند. این موضوع می تواند باعث بروز علائمی مثل نفخ شکم و درد لگن شود.
• داروهای باروری: در صورت تمایل به بارداری، داروهایی چون کلومیفن (کلومید)، ترکیبی از کلومیفن و متفورمین یا گنادوتروپین های تزریقی، مانند داروهای تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین ساز (LH) توسط پزشک تجویز می شوند.
• درمان های باروری: این موارد شامل لقاح آزمایشگاهی (IVF) است.

اگر فرد قصد بارداری نداشته باشد راه های درمانی زیر توسط پزشک تجویز می شود:

• قرص های جلوگیری از بارداری: این قرص ها باعث کنترل چرخه قاعدگی، کاهش سطح آندروژن و کاهش آکنه می شود.
• داروهای دیابت: این داروها اغلب برای کاهش مقاومت به انسولین استفاده می شوند. هم چنین می تواند به کاهش سطح آندروژن، کند شدن رشد موها و تخمک گذاری منظم کمک کند.
• تغییر در رژیم غذایی و فعالیت: یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی بیشتر می تواند به کاهش وزن و کاهش علائم کمک کند. تنظیم قند خون و میزان انسولین و کمک به تخمک گذاری از فواید سبک زندگی سالم است.
• داروهایی برای درمان سایر علائم: برخی از داروها می توانند به کاهش رشد مو یا آکنه کمک کنند.

نتیجه گیری

دلیل اصلی پلی کیستیک تخمدان هنوز مشخص نیست. اما تشخیص به موقع می تواند به تسکین علائم و کاهش خطرات و عوارض کمک کند. هرکسی که علائم سندرم پلی کیستیک تخمدان را دارد، باید فورا به پزشک مراجعه کند.

ما در مجله ی زیبایی رنگدونه، علاوه بر بررسی مسائل زیبایی و آرایشی، به بررسی مسائل عملی مربوط به سلامت زنان نیز می پردازیم. برای مطالعه ی مقالات بیشتر به سایت ما مراجعه نمایید.با زدن روی کلمه ی کلیک، می توانید منبع این مقاله را مشاهده نمایید.